Fatretertscha le Romendar, la khangerijatar taj la politikatar o gondolipeskere thana ando temetischtscha ande Lujpischdoaf taj Kitzladen tel utscharde. Sa khetan, dschivnahi ande so duj gemajntscha anglo dujto themeskero haburi, valami 160 Romnja taj Roma. O lek buteder lendar andi NS-cajt ledschim taj murdarde ule. Upre odola manuscha i gondolipeskeri inicijativa pal te gondolinel. „O gondolipeskere thana ando duj gava upre jek grobo pal te gondolinen, hot adaj vasch o palgondolipe taj i briga dschal taj o heftscha ando gondolipeskere thana le falinde manuschen ande aja gemajnde te sikan“, afka o Andreas Lehner, anglebeschaschi la Roma VHS-atar Burgenland.
Radijo „Roma sam“ | 22to april 2024 | 20:50 orenge
Duach i sendung vodinel Susanne Horvath | Live Radio Burgenland
8500 Romnja taj Roma dschivnahi agun ando Burgenland. Tschak valami jek deschto falato lendar, o dujto themeskero haburi prik dschivde. Dugi cajt pedar aja schitikni flatschka la burgenlanditika historijatar vakerdo na ulo. „Barikano hi, hot butvar o terne adala temaha donde pumen bescharen taj amari historija prindscharen, mint afka te on jeke Schoha na papal and pumen schaj bescharen“, phenel o Emmerich Gärtner-Horvath, bajrotiskero anglebeschaschi la flogoskera grupnatar le Romendar.
Vasch o Internacijonali Romengero-Di imar anglo duj gondolipeskere thanenengere telutschariptscha jek talalinipe ando kulturakero baro kher ande Lujpischdoaf le anaveha „Die unbekannten österreichischen Opfer des Roma-Genozids im so genannten Zigeunerlager Litzmannstadt 1941-1942“ dija. Cil le talalinipestar sina, le na prindscharde ledschipeske le 5000 Romjnendar taj Romendar ando gheto Litzmannstadt taj akor bajder ando murdaripeskero logeri Kulmhof, palal te dschal. „Amen dschi adi na dschanas, ko odola manuscha sina. O anava le opferendar lakle te on“, phenel o historikeri Gerhard Baumgartner.
Ande buteder sar 120 gemajntscha le Burgenlandistar agun Roma dschivnahi. Le gondolipeskere thanenca ande Lujpischdoaf taj Kitzladen, akan lenge imar ande 26 gemajntscha palgondolipeskere thana del. „Barikano hi, hot amen akan ande so duj temetischtscha gondolipeskere thana hi, kaj o familijakere dschene lengere dschenenge te gondolinel dschanen“, phenel i biro Jürgen Zimara, SPÖ.
O Internacijonali Romengero-Di ande Lujpischdoaf taj Kitzladen la Roma VHS-atar Burgenland andi koperacijona le Romengere farajntschenca taj la gemajndejaha organisirim ulo taj le thanestar Burgenland pomoschago uschtidija.