Gondolipe le Stanislav Tomášiske Betschiste

Upro than le manuschengere tschatschipendar resle pumen but manuscha, khetan le opferenge le harengere maripestar, butvar le Stanislav Tomášiske jek gondolipe tel te likerel, savo na dur pal, mulo: Jek harengero tschanglintscha schov minuti upri men le Stanislav Tomášistar, kada ov le astartscha. Meg ando retinipeskero verda, savo harni cajt paloda akardo ulo, mulo ov. Andi Austrija ojs erschti i reporterkija Gilda Horvath ada peripe ando pradipe antscha, savi internacijonali igen latschi fanecim hi.

Telal o Roma ada peripe le Stanislav Tomášistar dar ar putrintscha, savekse jek vrischtschanipe pal tschatschipe taj upre klerinipe palal gelo, mint i tschechitiki regirung taj te o harengere, sako vitesi pumendar khosen, kekaj but dschene del, save sa dikle. Le fatreterenge taj fatreterkijenge le Romendar adaj jek pharo peripe le harengere maripestar angle paschlol, vaschoda barikano hi, jek cajchn gejng rasismus te bescharel. Mint ando fortscha taj ando socijali mediji ojs rejakcijona upre ada peripe jek vela le hosinipestar gejng Roma taj Romnja esbe te lel uschtides, phenel i Horvath.

I Gilda Horvath harni cajt palo peripe le tschechitike Romea.cz-reporteriha Zdeněk Ryšavý vakertscha, savo phentscha, hot o harengere le dschenen, save sa dikle molinde, nikasaha te na le medijenca, pedar ada peripe te vakerel. Kekaj ada afka hi, o handiskero videjo, savo o peripe sikal, sik pedar o internet ar pe bulhartscha. O medijengereo phukajipe pedar Roma taj Romnja andi Tschechija, jek rikakeri hi, afka i reporterkija. Mint o erschti medijali phukajiptscha le harengerendar hi, o Stanislav Tomáš mindschart ojs teteri otscha terdschardo ulo, phukal i Gilda Horvath. Andi Austrija ada peripe le medijendar bojd nisaj dikipe na uschtidel.

Idsch, khetan le utsche ischkolaschengere khetanipeha le austritike Romendar taj Romnjendar, jek gondolipe Betschiste, tel likerdo ulo. La organisacijake HÖR jek baro aunpaschlojipe sina, jek cajchn te bescharel taj ada peripe, na oni valaso te phenel, otscha te lel, phenel i presidentkija la organisacijatar HÖR, Sladjana Mirković.

HÖR mangel, hot ada bibastalo peripe upre klerim ol taj andi Austrija jek oficijeli mejdinipeskero than le harengere maripestar, kerdo ol.

But diken ande ada peripe le Stanislav Tomášistar, paraleltscha uso peripe le George Floydistar, savo pal asaj akardi „intervencijona“ le harengerendar andi USA mulo. O mulipe le Floydistar ando lejcti berscha o #BlackLivesMatter micinipe ar putrintscha. But manuscha upro poschtito gele taj koji gejng o aun likerdo harengero maripe taj gejng o struktujeli rasismus mangle, savestar afroamerikanertscha meg mindg resle hi. Te andi Austrija jek protestoskero micinipe dija. Te akan te asaj glajchi sorolo #RomaLivesmicinipe schaj del? I Sladjana Mirković dschanel, hot o upre vrischtschanipe ando aktujeli peripe na asaj baro ovla, sar ando lejcti bersch.

O rasismus uso harengere jek internacijonali problemo hi, savo ande but vilagi upro cilo them del. Butvar ando ost la Europatar meg mindig Roma taj Romnja igen sorale le rasistischi taj le diskriminacijakere kojastar le harengerendar resle hi. O peripe le Stanislav Tomášistar ada akan papal ekstremi taj bibastalo sikal. Ham sar i situacija andi Austrija ar ditschol? I Sladjana Mirković butvar jek problemo ande dikel, hot manuscha migracijonakere kojaha le harengerendar meg mindig avrijal behandlim on. Ada na tromal te ol, afka i Mirković.

Te la reporterkijake Gilda Horvath o struktureli rasismus telal o harengere jek baro problemo sikal. O anti rasismus than andi Austrija, ZARA, sako bersch pedar gende, save utscheder on taj periptschendar le harengere maripestar phukal, igen but periptscha, afka i Gilda Horvath. Akan barikano hi, jek khetanipe ando tel dschumime taj diskriminirime grupn te kerel. Mint harengero maripe sakone schaj jefkar resel, afka i Horvath, akan iste khetan gejng ada koja angle dschas.

Ando kisetinipe le gondolipestar, o cile dschene ojs solidartetakero cajchn le Stanislav Tomášiske taj gejng harengero maripe taj rasismus, momeltscha anglo Marcus Omofuma gondolipeskero bar Betschiste, dschivdscharde.