Organisirim ulo o mulatintschago le farajnistar THARA E Romengi Tehara, jek butjakero foroskero projekto Romnenge taj Sintijenge, la organisacijatar Volkshilfe.
Ando dikipe le mulatintschagostar o ar virkiniptscha la pandemijatar, butvar upro Roma taj Romnja, terdscholahi. Socijali putrinipe taj o phutschajipe le na glajchi kojastar. O formato „Svato“, savo andi erschti rik ojs presencakero mulatintschago planim sina, vasch o Coronakere-tschatschiptscha tschak online kerdo schaj ulo. O cil hi, le avre dschenenca ando dialogo te dschal, gejng diskriminacija upre te tretinel taj khetan le fatreterenca le Romendar, barikane temtscha ar te butschalinel taj ando pradipe te ledschel. O resultatscha le dialogoske maschkar o Roma taj Romnja taj o gadsche te pomoschinel, phenel o projektoskero schero andar THARA, Usnija Buligović.
Andi krisa nan o cile glajchi, te ada terdschil i Usnija Buligovic ande lakeri berotinipeskeri buti use THARA. Butvar tschoreder manuscha, taj odola, saven na utscho sikadipe hi, lek soraleder telal i krisa tirinen. Ham te odola dschuvla, save pumare tschaven korkore upre barvaren, save pumari buti upre iste dine, kaj upro tschave schaj diknahi, pumari eksistenca fogosim diken. Betschiste butvar but Roma taj Romnja andi kulturakeri- taj mojakeroskeri scena le butjakere naschajipestar reste hi. Te dikel hi, hot akan ande but thana o berotinipeskero dipe la organisacijatar THARA soraleder aun lim ol, phenel i Buligović.
Radijo „Roma sam“ | 7to juni 2021 | 20:50 orenge
Duach i sendung vodinel Susanne Horvath | Live Radio Burgenland
O Erich Fenninger o bundakero botakero schero la organisacijatar Volkshilfe Austrija taj o anglebeschaschi la organisacijatar Sozialhilfe Austrija hi. Mindig o soc te schunel hi, hot jek krisa te ojs schajipe te dikel hi. O Fenninger ada phenipe na mukel afka terdo, mint ada jek tagadinipe le cile mulendar, le nasvalender taj odolendar, save telal o koji iste tirinen, glajchi al, phenel ov andi dialogoskeri karika.
Vasch Corona na tschak jek phari sastipeskeri krisa, ham te jek socijali krisa. Akan jek milijoni manuschen buti nan vaj andi harni cajtakeri buti hi le. Andi Volkshilfe akan jek eksistencakeri krisa telal o dschene esbe te lel hi, sar li angloda schoha meg esbe te lel nana. Corona sakone resel, butvar ham odole manuschen, savengeri socijali virtschoftlichi situacija tafka na latschi sina.
„Aja situacija buteder sar brigaschni hi!“
90 procenti le Romendar taj Romnjendar andi Europa meg mindig le tschoripestar reste hi taj te schofim na ulo, o rasismus ojs koja le faschismusistar tel te dschuminel, sa avrijal hi, mint oda mindig soraleder ol, phenel o botakero schero la organisacijatar Volkshilfe. O rechtspopulistischi politikertscha tel dikiptscha propagirinen taj afka o rasismus meg soraljaren. O Fenninger ada koja le drabengere biknaschenca faglajchinel, save pumare draba telal o dschene ar ulan taj i dosis le drabendar, usar jek bersch upro kija soraljaren – mint adi adala pheniptscha schaj ar vakeres, so angle 20 berscha naschtig kertschalahi. Akan i cajt adaj hi, upre te terdschol taj sorale pe gejng ada te terdscharel. I situacija buteder sar brigaschni hi, afka o Fenninger.
„Amen le khetanipeske aja tema iste sikavas!“
I nacijonakeri rotkija Olga Voglauer ando parlamentoskero klub le Selenendar te i vakeraschkija le flogoskere grupnenge hi. Pal lakero muaninipe o hango le tschulipendar pekamlo hi taj oda hango iste soraljardo taj schundo ol, mint ada igen barikano hi. Oj ladschal pe, so le Romenca taj Romnjenca andi Europa kerdo ol. Butvar i situacija ando nochberiskere vilagi la Austrijatar oj ojs na manuschanipe akarel. Barikano hi, taj ada oj ojs lakeri buti dikel, aja tema ando khetanipe te ledschel taj aja tema te sikal, afka i Voglauer.
I situacija sajt Corona nan optimistischi te dikel, afka i Voglauer. I pandemija use buteder diskriminacija taj struktureli rasismus vodintscha – butvar gejng o Roma taj Romnja. Akan ando ferantvoatinipe le khetanipestar paschlol, butvar ham ando pradimo va, gejng te butschalinel taj aktivi gejng ada koja upre te tretinel, phenel i Voglauer.
O cile jek hi, hot akan jek khetanipe maschkar o avre dschene, o politikertscha taj o Roma taj Romnja pekamlo hi, kaj aja krisa, savi pe ande but thana bibastale ar virkinel, schofim schaj ol.
Tumen o cilo videjo adaj palal schaj diken.